سی پپ

دستگاه سی پپ چیست؟

دستگاه سی پپ یکی از تجهیزات پزشکی کمک تنفسی است که کاربردهای گسترده ای در زمینه کمک به درمان بیماری های سیستم تنفسی دارد. تجهیزات پزشکی تنفسی مانند اکسیژن ساز، کپسول اکسیژن، نبولایزر، سی پپ و بای پپ به درمان مشکلات تنفسی کمک می کنند و یکی از مهم ترین گروه کالاها در زمینه تجهیزات پزشکی به شمار می آیند. سی پپ که یکی از مشتقات دستگاه ونتیلاتور به حساب می آید، در درجه اول به درمان آپنه و سپس سایر مشکلات مانند خروپف و عفونت های تنفسی می پردازد. آپنه تنفسی حالتی است که در آن راه هوایی بیمار در طی خواب بسته شده و قطع تنفس رخ می دهد. در صورتی که تعداد دفعات آپنه افزایش پیدا کند، اکسیژن رسانی با مشکل روبرو شده و موجب کاهش هوشیاری و تمرکز بیمار در طول روز و هم چنین انواع بیماری های قلبی و مغزی می شود. بنابراین درمان آپنه به وسیله سی پپ اهمیت زیادی دارد.

عملکرد دستگاه سی پپ:

دستگاه سی پپ هوای دارای فشار مناسب را به ریه بیمار وارد می کند. در مواردی که بیمار توانایی انجام عمل دم را دارد اما در انجام بازدم دچار مشکل است از این دستگاه استفاده می شود. هوای محیط از طریق موتور دستگاه به درون آن کشیده شده و تا فشار مشخصی بالا می رود. برای اندازه گیری این فشار، لازم است از بیمار تست خواب گرفته شود تا مشخص شود چه تعداد آپنه با چه شدتی در طول خواب وی رخ می دهد و چه فشار هوایی برای باز نگه داشتن راه تنفسی لازم است. در واقع پزشک متخصص این میزان فشار را تجویز و در دستگاه تنظیم می کند.

کاربردهای سی پپ

علاوه بر درمان آپنه تنفسی که مهم ترین کاربرد سی پپ است از این دستگاه برای درمان خروپف و دو بیماری ادم ریوی و نارسایی تنفسی هیپوکسمیک نیز استفاده می شود. در ادم ریوی درون کیسه های هوایی ریه آب جمع می شود که معمولا این اتفاق در اثر نارسایی قلبی رخ می دهد. با تجمع آب در کیسه ها، تنفس فرد با مشکل شدیدی روبرو می شود. با استفاده از سی پپ این مایعات به مرور از کیسه های هوایی ریه خارج می شوند و امکان اکسیژن رسانی به ریه ها فراهم می گردد. در بیماری نارسایی تنفسی هیپوکسمیک توانایی ریه در دریافت اکسیژن کم می شود. علت این بیمار، کم بودن فشار اکسیژن در دم بیمار، وجود شانت و کم بودن اکسیژناسیون مخلوط وریدی می باشد.

مزایای استفاده از سی پپ

افرادی که شروع به استفاده از سی پپ می کنند معمولا به سرعت متوجه بهبود وضعیت بدنی خود مانند کاهش خستگی و افزایش هوشیاری و تمرکز می شوند. البته در برخی افراد این مساله کمی زمان می برد زیرا ممکن است فرد نتواند به سرعت با سی پپ تطبیق پیدا کند. در چنین مواردی توصیه می شود بیمار در طول روز نیز مدتی از دستگاه استفاده کند تا به فشار هوای آن و هم چنین ماسک آن عادت کند. استفاده از سی پپ دارای مزایای زیر می باشد:

• افزایش حجم ریه
• کاهش آتلکتازی ریه(Atelectasis) که در آن بخشی از ریه یا تمام آن جمع می شوند
• بهبود انطباق پذیری ریه ها
• باز ماندن آلوئول های ریه
• بهبود اکسیژن رسانی به بافت های بدن و به خصوص مغز
• کمک به کاهش فشار خون.

انواع ماسک سی پپ:

برای استفاده از سی پپ ماسک های مختلفی طراحی شده اند که بیماران می توانند از میان آن ها بسته به تجویز پزشک و راحتی خود مناسب ترین مدل را انتخاب کنند. اولین مدل ماسک سی پپ، ماسک تمام صورت یا Full face است که دهان و بینی را پوشانده و بخشی از آن بر روی پیشانی قرار می گیرد تا کاملا روی صورت فیکس شود و تکان نخورد. این ماسک از نشتی هوا جلوگیری می کند اما ممکن است برای تمام بیماران راحت و کاربردی نباشد. به خصوص در شرایطی که فرد دچار ترس از فضاهای بسته است، استفاده از این ماسک می تواند برای وی آزار دهنده باشد. این مدل مناسب کسانی است که در طول خواب از دهان تنفس می کنند.

اگر بیمار با ماسک فول فیس راحت نباشد می تواند از مدل های نازال(Nasal) یا نازال پیلو(Pillow) استفاده کند. نازال فقط بر روی بینی قرار می گیرد و نازال پیلو دارای بالشتک های است که درون سوراخ های بینی قرار می گیرند. این مدل ها راحتی بیشتری برای بیمار فراهم می کنند و امکان صحبت یا خوردن و آشامیدن برای بیمار فراهم می شود. در انتخاب انواع ماسک به خصوص مدل تمام صورت، علاوه بر سایز، فرم صورت بیمار نیز مهم است. ماسک باید کاملا بر روی صورت فیکس شود و نشتی هوا از کناره های آن رخ ندهد. زیرا فشار مناسب به ریه ها نمی رسد و هم چنین هوای خارج شده از کناره های ماسک می تواند موجب خشکی و ناراحتی پوست بیمار شود.

در استفاده از سی پپ به چه نکاتی باید دقت شود؟

• مهم ترین و اولین نکته این است که دستگاه باید فقط با تجویز پزشک خریداری شود و بیمار نباید سر خود از دستگاه استفاده کند زیرا می تواند موجب آسیب های تنفسی بسیاری شود.
• تنظیم دستگاه باید فقط توسط پزشک بیمار انجام شود تا مناسب ترین فشار هوا برای باز ماندن راه تنفسی فراهم شود.
• هنگام استفاده از سی پپ نباید دستگاه کج یا وارونه شود زیرا آب موجود در مرطوب کننده به راحتی وارد موتور دستگاه شده و به آن آسیب وارد می کند.
• پیش از حمل دستگاه باید آب موجود در مرطوب کننده خارج شود.
• هنگام استفاده، سی پپ باید روی سطح صاف و هموار قرار گیرد و مسیری که هوا از آن وارد دستگاه می شود نباید پوشانده شده یا بسته باشد.
• دمای اتاقی که دستگاه در آن استفاده می شود باید کمتر از 35 درجه باشد زیرا در غیر این صورت هوایی که وارد دستگاه و سپس ریه بیمار می شود ممکن است دمای بالا مانند 41 درجه سانتی گراد داشته باشد و موجب آسیب مجاری تنفسی بیمار شود.
• برای جلوگیری از اختلال عملکرد دستگاه لازم است به دور از پرده، دستگاه های تولید کننده هوای گرم و هم چنین دستگاه تصفیه هوا قرار گیرد.
• با رعایت تمامی نکات، اگر دستگاه صدای غیر معمول تولید کند نباید از آن استفاده شود و لازم است با مرکز خدمات پس از فروش تماس گرفته شود.

تمیز کردن دستگاه سی پپ:

تمیز کردن این دستگاه اهمیت زیادی دارد زیرا مستقیما با سیستم تنفسی بیمار در تماس است و در صورتی که نکات بهداشتی رعایت نشده باشد، ریه بیمار به راحتی دچار عفونت می شود و مشکلات زیادی را برای بیمار ایجاد می کند. به منظور تمیز کردن سی پپ لازم است نکات زیر رعایت شود:

• ابتدا اتصال برق دستگاه باید قطع شود.
• قاب دستگاه با استفاده از دستمال خشک و مایع ضد عفونی کننده مانند الکل و آب تمیز شود. پس از این که کاملا خشک شد می توان آن را به برق متصل کرد.
• مهم ترین بخش دستگاه برای تمیز کردن منظم، فیلترهای ورودی آن هستند زیرا از ورود آلودگی به ریه بیمار جلوگیری می کنند. فیلترها معمولا لازم است هفته ای یک بار با آب شسته شده و پس از خشک شدن در دستگاه قرار داده شوند.
• لوله خرطومی دستگاه نیز باید هر هفته تمیز شود و به این منظور پس از جدا کردن آن از دستگاه، باید با آب گرم و مایع تمیز کننده شسته شود و پس از خشک شدن به دستگاه متصل گردد.
• ماسک دستگاه که مستقیما با سیستم تنفسی در تماس است باید مرتب و به درستی ضد عفونی شود. به این منظور، طبق تجویز پزشک یا پس از مشورت با شرکتی که ماسک از آن تهیه شده، هر روز یا هفته ای یک بار لازم است ماسک با آب گرم و مایع ضد عفونی کننده شسته شود.

خرید سی پپ

انواع دستگاه سی پپ در بازار تجهیزات پزشکی ایران عرضه می شوند. با توجه به تنوع برندها و مدل ها، لازم است بیمار بسته به تجویز پزشک و توانایی مالی خود مناسب ترین دستگاه را از فروشنده مناسب تهیه نماید. به این ترتیب، شرکتی که دستگاه از تهیه می شود باید معتبر باشد و بتواند بیمار را در انتخاب دستگاه مناسب راهنمایی کند و طیف گسترده ای از برندها، مدل ها و قیمت ها را در اختیار بیمار قرار دهد. علاوه بر این شرکت باید گارانتی و خدمات پس از فروش معتبر را برای بیمار فراهم کند.

دستگاه تهیه شده باید کمترین میزان صدا را تولید کند، زیرا دستگاه در طول خواب بیمار استفاده می شود و نباید آلودگی صوتی ایجاد نماید. علاوه بر این باید سبک باشد و به راحتی حمل شود. لوله خرطومی آن باید چرخش 360 درجه داشته باشد تا جلوی حرکت بیمار را در طول خواب نگیرد. سی پپ باید سنسورهای حساس داشته باشد به طوری که به الگوی خواب بیمار و آپنه وی حساس باشند و الگوی تنفسی را به خوبی تشخیص دهند. بسیاری از سی پپ ها دارای حافظه داخلی هستند و الگوی خواب بیمار را در تعداد مشخص در خود ذخیره می کنند. به این ترتیب بیمار می تواند در مراجعه به پزشک، گزارشی از عملکرد تنفسی خود پس از استفاده از سی پپ به پزشک ارائه دهد.

بهترین برندهای دستگاه سی پپ:

از میان برندهای تولید کننده دستگاه سی پپ می توان به موارد گوناگونی اشاره کرد که دستگاه هایی با عملکرد دقیق و با کیفیت تولید می کنند و در اختیار بیماران قرار می دهند. این برندها شامل سفام Sefam تولید فرانسه، BMC و Yuwell تولید چین، Apex ساخت تایوان، رزمد Resmed ساخت آمریکا و لوون اشتاین Lowenstein تولید آلمان می باشند.

قیمت سی پپ:

با توجه به برندهای متنوعی که قبل تر ذکر شد، بیماران با طیف گسترده ای از دستگاه سی پپ و برند و مدل های متنوع آن رو به رو هستند و می توانند از میان آن ها مناسب ترین دستگاه را بسته به شرایط بدنی و هم چنین توانایی مالی خود انتخاب کنند. البته این قیمت ها در وبسایت پیشگامان تجارت کاریز بر اساس نوسانات ارز و بازار تجهیزات پزشکی به صورت روزانه یا هفتگی تغییر داده می شوند. کارشناسان سایت، خریداران را در انتخاب بهترین دستگاه راهنمایی می کنند.

چه مدت طول می کشد تا سی پپ اثر کند؟

تجربه افراد در استفاده از دستگاه سی پپ با هم متفاوت است و در بعضی موارد ممکن است فرد در ابتدای استفاده، تاثیر آن را بر مشکل تنفسی خود ببیند و در موارد دیگر ممکن است بیمار به مدت طولانی تری برای عادت کردن به دستگاه و تاثیر آن نیاز داشته باشد. در چنین مواردی ممکن است توصیه شود که بیمار در طول روز نیز چند ساعت از آن استفاده کند. با استفاده منظم از دستگاه سی پپ، آپنه و سایر مشکلات بیمار رو به بهبود می روند و خروپف نیز به طور چشمگیری کاهش می یابد.

عوارض استفاده از سی پپ:

با توجه به غیر تهاجمی بودن دستگاه سی پپ، عوارض شایعی برای آن ذکر نشده است. زیرا این دستگاه کاملا به صورت ایمن موجب بهبود مشکلات تنفسی بیمار می شود. تنها ممکن است راه تنفسی بیمار کمی خشک شده و باعث خشک شدن بینی، عطسه و سوزش گلو شود که به منظور جلوگیری از این عارضه باید وجود مرطوب کننده و عملکرد صحیح آن در دستگاه بررسی شود.

مشکلات رایج در استفاده از دستگاه سی پپ:

همان طور که قبل تر گفته شده استفاده از این دستگاه عوارضی ندارد. اما در صورت عدم استفاده صحیح از آن یا موارد دیگر، ممکن است بیماران دچار مشکل شوند. مشکلات رایج در استفاده از سی پپ به شرح زیر می باشند:

• مناسب نبودن ماسک: در صورتی که ماسک سایز و فرم مناسبی برای صورت بیمار نداشته باشد و موجب ناراحتی بیمار یا عدم تاثیر دستگاه شود. به منظور انتخاب ماسک مناسب لازم است با پزشک متخصص مشورت شود.
• مشکل تحمل هوای فشرده: طبیعی است که ورود هوای دارای فشار به ریه بیمار در ابتدای امر حالتی ناآشنا و حتی ناراحت برای وی ایجاد می کند. اما وجود قابلیت Ramp در برخی دستگاه ها موجب می شود که عملکرد دستگاه ابتدا با فشار کم آغاز شود و سپس به صورت اتوماتیک این فشار افزایش پیدا کند تا بیمار کم کم به آن عادت کند. پزشک متخصص باید سیستم Ramp دستگاه را تا فشار مورد نیاز بیمار تنظیم نماید.
• احساس کلاستروفوبیا: این نوع فوبیا که ترس شدید از فضاهای تنگ است در بسیاری از افراد شایع است. در صورتی که بیمار از ماسک Full face استفاده کند ممکن است این ترس در وی ایجاد شده یا تشدید شود. به همین منظور توصیه می شود در این بیماران از مدل های دیگر ماسک سی پپ و بای پپ استفاده شود. راه حال دیگر، استفاده از ماسک در حالت بیداری و بدون متعلقات آن مانند بند و لوله خرطومی است تا بیمار کم کم احساس راحتی پیدا کند و سپس بند و متعلقات ماسک به آن متصل شوند. تمرینات ریلکسیشن و کاهش اضطراب نیز در این شرایط کارآمد می باشند.

تفاوت سی پپ و بای پپ:

در دستگاه سی پپ یک فشار مثبت یک طرفه ایجاد می شود که به عمل دم بیمار کمک می کند. اما در دستگاه بای پپ دو سطح فشار مثبت و منفی ایجاد می شود که هم به دم و هم به بازدم بیمار کمک می کند. معمولا در شرایطی که آپنه بیمار شدت بیشتری داشته باشد، پزشک تشخیص می دهد که استفاده از بای پپ به دلیل داشتن دو سطح فشار موثرتر است.